Ülkemizde 1998’de gündelik hayata giren internet, son 10 yılda gündemin belirlendiği bir mecra haline geldi. Başlangıçta sabit adresler üzerindeki site adreslerinden yayın yapılırken, bugün Facebook, Twitter, Instagram gibi anlık güncelleme yapılabilen sosyal medya platformları ile dinamik ve akışkan bir bilgi kaynağına dönüştü. Bugün bu yazımı okuduğunuz ve hergün bir adım daha ileriye giden yabende.com.tr sitesi de bu gelişimin somut bir kanıtıdır.
Tarafımdan Türkiye Türkçesi’nde aktarılan Ahmed Yesevi’nin Divân-ı Hikmet adlı eserinin internet üzerinden daha fazla ve dünyanın her yerindeki insana ulaşabilmesi için internetin sağladığı imkânlardan yararlanmayı düşünmüştüm. Bu düşünce ile 1998 yılında ücretsiz yayın alanı sağlayan 20m.com üzerinden yaptığımız kayıtla Tasavvuf & Sufiler isimli bir siteyi yayınlamaya başlamıştık. (Sitenin bu ilk kayıtlarına https://web.archive.org/web/20000818082609/http://www.sufism.20m.com:80/ adresinden erişebilirsiniz.) Site aradan geçen 20 yıla yakın sürede Tasavvuf & Sufiler adı ve “Evrenin Eskimeyen Geleneği” şiarı ile birkaç adreste daha yayınlandı.
Yesevî sözlerini dünyanın her yerinde okutma düşüncesi ile başlattığım süreçte, hikmetleri okuyan okurların tasavvuf ile ilgili soruları da posta kutuma adeta yağmaya başladı. İnternet içeriğindeki tasavvufî kaynakların yetersizliğini görünce siteye tasavvufi kavramlar ve sufi önderlerden söz edilen sayfaları eklemek bir zorunluluk haline geldi. Daha sonra ilgilisine yol göstermesi için Sufi Kütüphanesi adı ile okunmasını önerdiğim kitapların tanıtıldığı ve o sırada internet üzerinden ulaşılabilen –çoğunlukla yabancı dilde yayınlanan- site linklerinin verildiği Sufi Linkleri adlı bölümler açıldı.
Yapılan çalışmamız o denli ilgi gördü ki, ilahiyatın tasavvuf bölümlerinin akademik merakını da çekti. 2002 yılında Ankara İlahiyat Fakültesi’nin yayınladığı Tasavvuf dergisinin 8. Sayısında Dr. İbrahim Baz imzası ile yayınlanan “Sanal Âlemde Tasavvuf” başlıklı makalede incelenen siteler arasında ilk sırada sitemiz “tasavvuf hakkındaki Türkçe sitelerin en kapsamlısı” kelimeleri ile değerlendirilerek yer alıyordu. Baz, sitemizi şu satırlarla tanıtmıştı:
“Yaşadığımız 21. yüzyılın en önemli gelişmelerinden biri de kuşkusuz internettir. Özellikle zaman kullanımı açısından büyük kolaylıklar sağlayan bu sanal âlem; İslâm tarihine baktığımızda, ilim tahsili veya tasavvufi terbiye için seyahat etmemiş ve bugün bize imkânsız gibi görünen zorluklara katlanmamış âlimin neredeyse bulunmadığı göz önüne alınırsa, öncelikle akademik çalışma yapanlar açısından gün geçtikçe daha büyük bir önem arz edecektir. Bu maksatla biz de, internetteki tasavvuf ve tasavvufi site adresleri hakkında kısa bilgiler vererek bu noktaya dikkat çekmek istedik. Hemen belirtmek gerekir ki, yüzyıllardır İslâm’ın tebliği hususunda büyük gayretleri olan tasavvufi grupların, bu konuda İnternet’ten de çok güzel bir şekilde istifade ettikleri görülmektedir.
Burada verilen bilgiler bir giriş niteliğindedir ve bütün sitelerin tanıtılması bu yazının boyutlarını aşmaktadır. Öncelikle tasavvuf hakkındaki Türkçe sitelerin en kapsamlısı gibi gözüken www.sufism.20m.com hakkında bilgi vererek başlayalım: www.sufism.20m.com
Web sitesi, içeriğinde de belirtildiği gibi 1 Muharrem 1421 [6 Nisan 2000] günü yeni hicri yıl başlarken www üzerinde yerini almıştır.”
Daha sonra sitenin içeriği hakkında özet bilgi sunan Baz, yazınının sonucunda bir vaadde de bulunmuştu: “Bu tanıtım yazısında konu çok genel ve ana hatlarıyla ele alınmıştır. Ancak buna rağmen yukarda zikredilen adresleri ziyaret eden okuyucular yüzlerce resim ve belge yanında bir çok kitap içeriklerine ulaşma ve yabancı ülkelerdeki akademisyen ve tasavvufî gruplarla e-mail ile görüşme ve hatta bilgi alma imkânına sahip olacaktır. İleriki sayılarda, kitap tanıtımları gibi, sadece bir site ele alınarak geniş bir şekilde tanıtılmaya çalışılacaktır.”
Hamd etmeliyim: sufism.20m.com sitesinde ismim hiçbir yerde geçmediği halde dünyanın her yerinden insanların duasına nail olduğumu biliyorum; bunların bir kısmı yüzyüze görüşmelerimizde de tarafıma iletildi. Şimdi bir tarihî bilgi haline gelen sitenin teşkili hakkında kayda girmesi gereken bu satırları yazarken gıyabımızda yapılan duaların adresini netleştirmiş oluyorum.
İbrahim Baz’ın yazısındaki vaadin ne kadarının yerine getirildiğini doğrusu bilmiyorum. Ancak aradan geçen 18 yılda internetten ulaşılabilen tasavvufî bilgi içerikli Türkçe site sayısı bugün binlerle ifade edilebilecek bir yaygınlık kazanmıştır. Bunlardan birisi de Divân-ı Hikmet’te yer alan 217 hikmetin Türkiye Türkçesi metinlerinin dünyanın her yerinden okunabilmesini -Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrencisi iken- büyük bir emek vererek sağlayan genç ve çalışkan arkadaşımın yayınladığı ve halen de faal olan divanihikmet.net sitesidir. ( Erişim adresi http://divanihikmet.net )
Yesevî hikmetlerini daha çok gönüle iletmeye aracı olmak için başladığımız ve giderek zenginleşip global ilgi odağı haline ulaşan Tasavvuf & Sufiler sitemizde Türkçe bilmeyen insanlar için birkaç ingilizce sayfa açmak ihtiyacını da hissettik ve gereğini yerine getirdik. Tasavvuf hakkında sağlam bilgi sahibi olmak isteyen insanların ilgisi ile site halen tasavvuf.name adresindeki yayınına ‘ilk günkü niyet ve duamız ile’ devam ediyor: “Her dem yeniden doğarız…” diyen ustamız Yunus’un sözlerine uygun olarak yeniden ve yepyeni bir tarz ile huzurunuzdayız. İlk editorial notumuzda “İslam’ı yaşama sanatı” olarak tanımladığımız tasavvuf konulu bu sitenin hayrlara vesile olacağı inancı ile yeniden “merhaba”… Sitemiz tasavvuf sevdalılarına yazılmış anonim bir mektuptur desek hata olmaz. Söylenecek çok şey var daha… Yolculuk devam etmektedir. Bu yolun her yeni durağında kervan yeni unsurlarla zenginleşerek maksuda doğru ezelden ebede sürecek yolculuğuna devam edecektir. Fikir ve önerileri ile bu sayfaların oluşumuna katkıda bulunmuş olan tüm tasavvuf yolcularına seyr ü süluklarında muvaffakiyet diler, nice manevi fethlere vasıl olmalarını niyaz ederiz. Allah bes, baki heves. Tevfik Allah’dan, Azze ve Celle.”
Yesevî bereketi internet üzerinden de insanların ruh dünyasını aydınlatmaya devam ediyor, Hazret Sultan Yesevî himmeti ile…
___________________________
(*) Prof. Dr. İbrahim Baz’ın makalesini edinmek için:
http://www.tasavvufakademi.com/indir.php?tur=1&no=1012
