* Mevlana, her işin kadere yüklenemeyeceğini vurgular.
* Mevlana’ya göre insanın seçme hürriyeti vardır; kimi zaman iki seçenekarasında tereddüt edişimiz cüzi iradeye sahip olduğumuzun bir kanıtıdır.
* Bu nedenle Mevlana, insanın iradesiyle yaptığı her işten sorumlu olduğunu, herkes ektiğini biçeceğini belirtir.
* Mesnevi’den okuyalım:
• Kendi etrafında dolan, kendi suçunu gör. Hareketi güneşten bil, gölgeden bilme.
• … Bal şerbeti içersen başkasına humma gelmiyor. Gündüzün çalışıyorsun, akşamleyin ücretini başkası almıyor.
• … Arpa ektin mi, arpadan başka bir şey bitmez. Borcu sen verdin kimden rehin istiyorsun ki?
• Suçunu başkasına yükleme. Aklını yaptığın işin cezasına ver, kulağını o yana aç…
• Suçu kendine bul, tohumu sen ektin. Allah’ın mücazatıyla, adaletiyle uzlaş. (Mevlana, Mesnevi, çev., A. Gölpınarlı, VI / 415-27)
