Tüm dünyanın gözü Kuzey Irak’ta. Başta Türkiye olmak üzere birçok ülke referandumun ertelenmesi veya iptal edilmesi gerektiğini IKBY lideri Barzani’ye iletti. Fakat Barzani geri dönüşün olmadığını açık bir dille ifade etmişti. Peki, Barzani referandumda ısrar eder ve referandum sonucunda Irak’ın kuzeyinde bir Kürt devleti kurulursa ne olur?
Irak’ın kuzeyinde 4 yıldır süregelen bir kriz hakim. Bulunduğu coğrafyada ise IKBY’nin arkasında duran tek ülke de Türkiye idi. Gerek ekonomik gerekse de askeri olarak Bağdat yönetimini karşısına alıp Erbil yönetimine destek oldu. Hatta hatırlanacağı üzere DAEŞ’e karşı Başika’da bir kamp kurulmuş, Türk askerleri peşmergeyi Bağdat yönetiminin de onayıyla DAEŞ’e karşı eğitmişti. yönetimi için referandumdan çıkacak olumlu bir gelişme Türk askerinin sınıra yerleşmesi ve tatbikatların gerçekleşmesi anlamına gelebilir.
Ekonomik açıdan da tehlike çanları Erbil yönetimi için çalıyor. 2013’ten beri ekonomik kriz yaşayan Irak’ın kuzeyinin tek çıkış noktası Türkiye. Bağdat yönetimi zaten bu referanduma karşı, Suriye’nin durumu belli, İran’ın gözü ise yıllardır Irak petrolleri üzerinde. Eğer Türkiye kapıları kapatacak olursa Barzani dört duvar arasında kalır. Barzani mutlaka bunu da düşünerek hareket etmeliydi.
Türkiye yıllardır Kuzey Irak’tan gelen teröristlerle uğraşıyor. Referandum sürecine PKK’nın dahil olma olasılığı da yüksek. Türkiye ise kesinlikle böyle bir oluşuma müsaade etmez. Nasıl ki bugün Suriye’de PYD’ye karşı anında gerekli adımlar atılıyorsa, Kuzey Irak’a karşı da aynı yöntem izlenecektir.
Bağdat yönetiminin referanduma karşı olduğunu daha önce söylemiştik. Hatta Irak Başbakanı İbadi, askeri müdahale kartını da sürmüş durumda. Erbil ve Bağdat arasında olası bir anlaşmazlık bir çatışmaya dönüşebilir. Bu olasılık ise çok yüksek görünüyor.
Peşmerge ise İran’ın Haşdi Şabi militanları arasında gerginlik üst düzeyde. İran kaynaklarına göre Haşdi Şabi militanları Kerkük’e konuşlanmış vaziyette. Peşmerge her ne kadar Haşdi Şabi’nin Kerkük’e sokulmayacağını duyursa da İran’ın bu şekilde duruma müdahale edebileceği de yüksek ihtimaller dahilinde.
İsrail’in desteğine rağmen Barzani geri adım atmış durumda. Ekonomik krizi, askeri ve siyasal sıkışıklığı değerlendirip referandum diyen Barzani gördü ki evdeki hesap çarşıya uymadı. Çünkü en yakınında bulunan ve yıllardır destek veren Türkiye’nin tavrı bu konuda çok net. Türkiye’yi karşısına almak da Barzani’ye yaramayacaktır.
Irak Cumhurbaşkanı Masum’un ise koltuğu tehlikeye girdi. Irak’ın toprak bütünlüğünü destekleyen meclis ve iktidara göre Masum, Barzani’ye karşı yeterince net olmadı ve referandumun iptal edilmesini iletemedi. Şimdi ise mecliste Masum’un görevden alınması için imza toplanıyor.
Sonuç olarak IKBY için referandum olumlu sonuçlanırsa kendileri için hiç de güzel şeyler görünmüyor. Askeri ve ekonomik ambargolar bölgeyi daha da yıpratacaktır. Dolayısıyla Barzani’nin kalan dört gün içinde iyi düşünüp karar vermesi gerekiyor.
